“The Dark Abyss”. The Archetypal Interpretation of Howard P. Lovecraft’s The Transition of Juan Romero

The setting of “The Transition of Juan Romero” – the short story by Howard Phillips Lovecraft, who was the originator of modern American horror fiction – is “the gold mine in the Cactus Range”. Drawing on the theories of Carl Gustav Jung, the author of the present interpretation amplifies the cultural dimensions of Lovecraft’s text, giving prominence to its origin from the ancient myths of the Aztecs, and using the so-called psychological alchemy to show the archetypal symbolism and structure of the story. Such a critical perspective, which takes into account different layers of the authorial intentionality and the reader’s response, reveals the complexity of the characters and situations, which are informed by the archetypes of the Shadow and the Great Mother (in her negative, “devouring” form). The interpretation emphasizes the evocativeness and depth of Lovecraft’s archetypal imagination, which strengthen his (and the reader’s) “play with fear”.ZBIGNIEW BITKA – dr nauk humanistycznych, adiunkt w Pracowni Literatury Współczesnej i Teorii Literatury w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Opolskiego. Członek Polskiego Towarzystwa Psychologii Analitycznej. Zainteresowania naukowe: literatura w perspektywie krytyki archetypowej, hermeneutyki i psychoanalizy. Autor książek: „Wędrowanie do kresu cierpienia”. Motywy archetypowe i symboliczne w prozie Jerzego Krzysztonia (Opole 2001), „Zło rodzi się w nieświadomości”. Wybrana twórczość prozatorska Władysława Lecha Terleckiego w świetle krytyki archetypowej i psychologii analitycznej Carla Gustava Junga (Opole 2019); oraz redaktor i współautor książek teatralnych: Ludzie i lalki (Opole 2008), Żywioły teatru (Opole 2017).Uniwersytet OpolskiLovecraft H. P., Przemiana Juana Romero, przeł. R. P. Lipski [w:] tenże, Bestia w jaskini i inne opowiadania, przekł. R. Grzybowska, M. Kopacz, A. Ledwożyw, R. P. Lipski, Poznań 2017.Circlot J. E., Słownik symboli, przekł. I. Kania, Kraków 2000.Cotterell A., Słownik mitów świata, przekł. W. Ceran, M. Dąbrowska, R. Foltyn, P. Krupczyński, J. Skowroński, konsultacja naukowa M. J. Künstler, indeks J. Głowacki, red. Z. Gromiec, Łódź 1993.Dudek Z. W., Psychologia integralna Junga. Człowiek archetypowy, Warszawa 2006.Eliade M., Religia, literatura i komunizm. Dziennik emigranta, przeł. A. Zagajewski, Londyn 1990.Fuentes C., Pogrzebane zwierciadło, przeł. E. Klekot, Łódź 1994.Guiley R., Encyklopedia snów, przeł. S. Kiepiel, Warszawa 1997.Hall J. A., Jungowska interpretacja marzeń sennych. Teoria i praktyka klinicznej pracy ze snami w analizie jungowskiej, R. Palusiński, Katowice 2019.Hillman J., Re-wizja psychologii, przeł. J. Korpanty, Warszawa 2016.Houellebecq M., H. P. Lovecraft. Przeciw życiu, przeciw światu. Ze wstępem Stephena Kinga, przeł. J. Giszczak, Warszawa 2007.Joshi S. T., H. P. Lovecraft. Biografia, Poznań 2010.Jung C. G., Podstawy psychologii analitycznej. Wykłady tavistockie, przeł. R. Reszke, Warszawa 1995.Jung C. G., Psychologia a alchemia, przeł. R. Reszke, Warszawa 1999.Jung C. G., Psychologia przeniesienia, przeł. R. Reszke, Warszawa 1993.Jung C. G., Symbole przemiany. Analiza preludium do schizofrenii, przeł. R. Reszke, Warszawa 1998.Jung E., M.-L. von Franz, Legenda Graalowa wperspektywie psychologicznej, przeł. R. Reszke, Warszawa 2009.Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Tom I-III, Warszawa 2007.Leksykon symboli, oprac. M. Oesterreicher-Mollwo, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1992.Lovecraft H. P., Nadnaturalny horror w literaturze, przeł. A. Ledwożyw, Warszawa 2000.Nelson V., Sekretne życie lalek, przeł. A. Kowalcze-Pawlik, Kraków 2009.Neuman E., Wielka Matka. Fenomenologia kobiecości. Kształtowanie nieświadomości, przeł. R. Reszke, Warszawa 2008.Psychoanalityczne interpretacje literatury. Freud–Jung–Fromm–Lacan, red. E. Fiała, I. Piekarski, Lublin 2012.Samuels A., Shorter B., Plaut F., Krytyczny słownik analizy jungowskiej, tłum. W. Bobecki, L. Zielińska, red. O. Tokarczuk, konsultacja nauk. Z. W. Dudek, Warszawa 1994.Wierciński A., Magia i religia. Szkice z antropologii religii, Kraków 1995.Wydmuch M., Gra ze strachem. Fantastyka grozy, Warszawa 1975.4433935